POS tahsilatı Ertesi gün mü? vs Blokeli mi?

Finansal Yönetim Perakendecinin nakit akışı; POS ile satışlarda Bankalarla blokeli mi çalışmalı? Kesintili ertesi gün mü?

Perakende Mağazacılık cirolarının önemli bir kısmını kredi kartlı satışlar oluşturmaktadır. Küçük ve Orta boy perakendecilerin büyük bir kısmı, nakit akışından bağımsız olarak yani planlama ve hesaplama yapmadan Komisyon ve Faiz kesintili ertesi gün modeliyle çalışmakta ve bu komisyonu da satış fiyatının içine kabaca bir oranla eklemektedir.

Nakit akış yönünden sıkıntı yaşamayan bir perakendeci ertesi gün komisyon ve faiz kesintili ödeme seçeneği ile aslında ihtiyacı yok iken yüksek faizli banka kredisi kullanmaktadır. Bazı işletmeler ise sırf muhasebe kayıtlarını kolay takip etmek için bu yöntemi kullanmaktadır.

Şimdi nakit sıkıntısı olmayan bir perakendecinin hangi seçeneği seçerse ne kadar fayda elde edeceğini inceleyelim.

Öncelikle bu incelemenin varsayımlarına bakalım.

Perakende Mağazacılık (Gıda Dışı) yapan X işletmesinin; aylık cirosunun 2.000.000 TL (Sabit), Satış dağılımının da Tek Taksit %30, 3 Taksit %45, Nakit %25 olduğunu düşünelim. Bu rakamlar sektör ortalamalarıdır ve genelde çoğu orta boy perakendecide bu oranlardadır. (Kaynak: CC Consulting Group)


Varsayımlar
Satışlar /Ciro
2.000.000
Tek Taksit
30%
3 Taksit
45%
Peşin
25%
3 Taksit Faiz Kesintisi (Banka)
3.28%
Tek Taksit Faiz Kesintis (Banka)
1.1%
Mevduat Faizi 32 Gün (Yıllık)
7.75%
Bloke Gün Tek Taksit
30
Bloke Gün 3 Taksit
30-60-90

Yine varsayımlara baktığımızda firma 3 Taksitli satışları ertesi gün hesabına almak istediğinde %3.28 Faiz kesintisi uygulanmakta, tek taksit tüm banka kartlarında ise %1.1 Faiz kesintisine tabi olmaktadır.

Firma blokeli çalışma sistemine geçer ise kredi kartı tek taksitli (Peşin) satışlar 30 gün sonra hesabına geçerken, 3 taksitli satışları ise 3 eşit taksitte 30-60 ve 90 günde hesabına alacak kaydedilmektedir.

Bu çalışmada servis ücreti ve ödül puanlar dikkate alınmamıştır zira ödemenin tahsilatına göre değişen bir uygulama değildir.

Hesaplama panosu linki

Açıklama
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Ekm
Kas
Ara
(A)
3 Taksitle Satış
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
900,000
(B)
Tek Taksit Satış
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
600,000
(C)
Banka Geri Dönüş
0
900,000
1,200,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
1,500,000
(D)
Nakit İhtiyacı
1,500,000
2,100,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
2,400,000
(E)
Kesintili Mev. Getiri
7,926
11,068
12,639
12,639
12,639
12,639
12,639
12,639
12,639
12,639
12,639
(F)
3 Taksit Faiz Kesintisi
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
29,520
(G)
Tek Taksit Faiz Kesintisi
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
6,600
(H)
Toplam Faiz Kesintisi
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
36,120
(I)
Tasarruf
28,194
25,052
23,481
23,481
23,481
23,481
23,481
23,481
23,481
23,481
23,481


Modeli çalıştıralım ve sonucu görelim.

Model 1-Ertesi gün tahsilatlı satış :  Nakit sıkıntısı olmayan ve ayda 2.000.000 ciro yapan perakendecimiz yukarına bahis edilen ödeme tercihlerine göre ayda 900.000 TL’lik 3 taksitli satış yapmaktadır (A). Yine ayda 600.000 TL’lk tek taksitli satış yapmaktadır (B). 3 Taksitli satışları üzerinden anlaşması gereği %3.28, tek taksitli peşin satışları üzerinden de %1.1 kesinti yapılarak satış bedelleri ertesin gün hesabına aktarılır.

Firma, bankasında günlük biriken atıl nakitini her gün 30 günlük mevduat yapmaktadır ve faiz oranı yıllık brüt %7.75’dir. Stopaj kesintilerini de düştüğümüz zaman aylık mevduat getirisi 7.920 TL’dir (E).

Bankaya ödediği Faiz kesintileri ise 3 Taksit için 29.520 TL (F), Tek taksit için de 6.600 TL’dir (G). Toplam tutar ise 36.120 TL’dir (H).


Model 2- Blokeli çalışma : Aynı firma ve aynı ciro rakamları üzerinden modeli çalıştırırsak, Firmamız Tek taksitli satışlarını 30 gün sonra hesabına almakta, 3 taksitli satışlarını da 3 eşit taksitte 30 gün 60 gün ve 90 gün sonra hesabına alacak kaydedilmektedir.
Finansal Yönetim
Firmanın bu sisteme geçtiğinde aylık 36.120 TL (H) faiz kesintisinden tasarruf edeceği tabloda görünmektedir, ancak biz modeli biraz daha gerçek hayata uygulayıp firmanın bu işlemden dolayı ne kadarlık bir atıl nakit ihtiyacı olacağını ve bu atıl fonların değerlendirilmesi halinde ne kadarlık bir getiri elde edeceğini de kurgulayalım.



A) Nakit akışa etkisi : Firma blokeli sisteme girerek aylık 900.000 TL (A) 3 taksitli satışlarını 300.000 TL’lik taksitler halinde 30-60 ve 90 günde alacaktır. Aylık 600.000 TL (B)  tutarında tek taksitli satışını da 30 gün sonra alacaktır. Böylece firma ilk ay 1.500.000 TL’lik  (D) bir fonu bankaya bloke etmektedir. İkinci aya geldiğimizde firma bir önceki ay tek taksitli satışlarının tutarını ve 3 taksitli satışlarının ilk taksiti olan 300.000 TL’yi blokeden çözmektedir. Böylece 600.000 TL + 300.000 TL = 900.000 TL (C.) blokeden çıkar firma hesabına girer, ancak ikinci ayın toplam kredi kartlı satış meblağı olan 1.500.000 TL daha yeni blokeye girer.

Blokeye giren ve çıkan kısımları hesapladığımızda firma 3. ayda sabit ciro üzerinden blokede bulunacak maksimum tutar olan 2.400.000 TL’ye ulaşır ve ciro değişmedikçe bu rakam artmaz. Bu modele göre firmamızın aylık 36.120 TL (H) kredi kartı tahsilat faiz kesintilerinden tasarruf edebilmesi için bankada blokede bırakabileceği 2.400.000 TL fon fazlasın bulunması gerekmektedir.  

B) Alternatif Maliyet : Paranın bir maliyeti olduğundan firmanın 2.400.000 TL tutarında bloke ettiği fonu blokaja ayırmayıp en yüksek mevduat oranından 30’ar günlük banka mevduatı yaptığını düşündüğümüzde alternatif maliyetimiz (Mevduat getirisi) yaklaşık 12.640 TL ((E) Nisan ayı) olmaktadır.

Nakit akış etkisi ve Alternatif maliyete baktığımızda ertesi gün ödemeli ve faiz kesintili çalışan firma bankaya ödediği 36.120 TL (H) kesinti karşılığında ancak 12.640 TL (E) mevduat getirisi elde edebilmektedir.

Sonuç : Aylık cirosu 2.000.000 TL olan ve 2.400.000 TL tutarı bankada blokede bırakabilecek nakit fazlasına sahip bir firma blokajlı sisteme geçtiği takdirde aylık tasarrufu tepe noktadan itibaren 23.480 TL (I) olacaktır. Yıllık bazda baktığımızda da toplam tasarruf 264.500 TL olacaktır.

Bunu finansal açıdan daha manalı bir dille anlatmak gerekirse, Kredi Kartı tahsilatını bankadan blokeli olarak alan bir firma atıl fonlarını bankada yıllık Brüt %7.75 Net %6.58 faiz getirisi yerine Brüt %17.65 Net.%15  üzerinden değerlendirmektedir.

Bu varsayımlar doğrultusunda elbette seçim blokeli olmalıdır.

Hatta bu durumun bir firmaya uyup uymadığını hızlıca denetlemek için basit bir rasyo da üretilebilir. O ada ‘’Aylık ciro x 1.6 katsayısı’’ Bankada çıkan tutar kadar atıl fonunuz var ise blokeli çalışmak her zaman avantajlıdır. (Not: ortalama taksitli satışların 3 taksit olduğu firmada)



Bu konu ve daha fazlası

Perakende Matematiği ve Metrikleri Eğitiminde